Proktologia jest specjalnością, która zajmuje się chorobami końcowego odcinka przewodu pokarmowego: odbytnicy (część jelita grubego), kanału odbytu i odbytu.
Specjalista diagnozuje i leczy m.in., takie schorzenia jak: hemoroidy, ropień okołoodbytniczy, szczelina odbytu, wrzodziejące zapalenie jelita grubego. Schorzenia wiążą się zwykle z przewlekłym bólem i uczuciem dyskomfortu.
Wskazaniem do wizyty są:
- przewlekłe zaparcia lub biegunki,
- permanentne uczucie wzdęcia, problemy z gazami,
- bolesne wypróżnianie się,
- uczucie niepełnego wypróżnienia,
- krew lub śluz w stolcu,
- uczucie pieczenia lub świądu w okolicach odbytu.
Większość z tych objawów ma charakter przewlekły lub nawracający, dlatego nie warto zwlekać z wizytą u specjalisty. W początkowej fazie wiele chorób można leczyć farmakologicznie, jeśli jednak choroba jest już w bardziej zaawansowanym stadium, często konieczny jest zabieg chirurgiczny.
Diagnostyka rozpoczyna się od obszernego wywiadu z pacjentem, który dotyczy nawyków żywieniowych czy trybu życia. Ważną częścią wizyty jest badanie per rectum. Badanie palcem odbytu, kanału odbytu i odbytnicy pozwala lekarzowi ocenić stan tych części ciała i zadecydować o dalszych badaniach.
W proktologii wyróżnić można trzy podstawowe typy specjalistycznych badań diagnostycznych:
1) anoskopia – badanie z wykorzystaniem specjalnego wziernika, pozwala lekarzowi ocenić stan końcowego odcinka odbytnicy i kanału odbytu;
2) rektoskopia – badanie z wykorzystaniem wziernika, z tym, że wziernikowanie jest głębsze niż przy anoskopii i umożliwia pobranie wycinków tkanek do badania histopatologicznego;
3) kolonoskopia – badanie przeprowadzane za pomocą kolonoskopu, czyli elastycznego endoskopu wprowadzanego przez odbyt. Umożliwia obejrzenie wnętrza jelita grubego i pobranie wycinków do badań, ale też pozwala na przeprowadzenie podstawowych zabiegów, takich jak zatamowanie krwawienia, poszerzenie zwężenia jelitowego czy usunięcie polipów.
Innymi badaniami diagnostycznymi, są m.in. USG przezodbytnicze - prześwietlenie rentgenowskie jelita grubego, test na krew utajoną, laboratoryjne badanie krwi i kału.
