CZYM JEST ENDOSKOPOWA WSTECZNA CHOLANGIOPANCREATOGRAFIA (ERCP)?
Endoskopowa wsteczna cholangiopankreatografia łączy ze sobą technikę endoskopową i badanie radiologiczne. Jest jedną z najskuteczniejszych metod oceniających dogi żółciowe i przewody trzustkowe. Alternatywnym sposobem diagnostyki schorzeń dróg żółciowych i trzustki jest wykonanie cholngiopankreatografii rezonansu magnetycznego (MRCP). Zastosowanie ERCP pozwala pacjentowi uniknąć leczenia operacyjnego, pomaga umiejscowić przeszkodę w odpływie żółci i jej przyczynę, a w przypadku chorób trzustki metoda ta jest pomocna w diagnostyce nowotworów i przewlekłych stanów zapalnych. W trakcie ERCP możliwe jest usuwanie złogów z dróg żółciowych i przewodu trzustkowego, poszerzanie ujścia ww przewodów do dwunastnicy (endoskopowa sfinkterotomia brodawki Vatera) czy wreszcie zabezpieczenie drożności dróg żółciowych poprzez endoskopową implantację protezy (plastikowej, samorozprężalnej) do dróg żółciowych. W trakcie ERCP możemy również pobierać materiał do badania mikroskopowego celem postawienia ostatecznego rozpoznania choroby.
PRZYGOTOWANIE
Zabieg jest wykonywany u pacjenta pozostającego na czczo. Zwykle przed planowanym zabiegiem konieczne jest wykonanie badań laboratoryjnych: morfologii krwi, układu krzepnięcia, stężeń elektrolitów, poziomu bilirubiny, prób wątrobowych ewentualnie stężeń hormonów tarczycy. Czasami przed bardziej inwazyjnymi procedurami lekarz zleca dodatkowe badania, takie jak oznaczenie grupy krwi, aktywności amylazy, stężenia mocznika i kreatyniny oraz EKG.
PRZEBIEG BADANIA
Po wcześniejszym znieczuleniu gardła i podaniu dożylnie leków znieczulających (analgosedacja) zostanie wprowadzony przez usta endoskop (duodenoskop z boczną optyką). Poprzez przełyk i żołądek dotrze do dwunastnicy w miejscu, gdzie uchodzą do niej drogi żółciowe i przewód trzustkowy. Miejsce to nazywa się brodawką Vatera. Następnie przez kanał roboczy duodenoskopu zostanie wprowadzony plastikowy cewnik, który zostanie wprowadzony do brodawki Vatera. Poprzez niego zostanie podany środek kontrastujący, który wypełni drogi żółciowe i trzustkowe. Następnie przy użyciu aparatu Rtg zostaną wykonane zdjęcia. Dzięki nim możliwe będzie zdiagnozowanie schorzenia dróg żółciowych lub trzustki, które stanowią przyczynę dolegliwości.
W przypadku stwierdzenia obecności kamieni w drogach żółciowych możliwe jest poszerzenie ich ujścia poprzez nacięcie specjalnym nożem elektrycznym kanału brodawki Vatera (zabieg ten nazywa się endoskopową sfinkterotomią i jest on niebolesny). To poszerzenie umożliwi usuniecie kamieni przy pomocy specjalnego koszyczka. W przypadku obecności dużych złogów możliwe jest ich rozkruszenie i następowe usunięcie. Alternatywnym sposobem leczenia kamieni w drogach żółciowych jest leczenie operacyjne.
W przypadku stwierdzenia nowotworu głowy trzustki lub dróg żółciowych upośledzającego odpływ żółci, czego konsekwencją jest żółtaczka mechaniczna możliwe jest wprowadzenie protezy do dróg żółciowych, umożliwia ona swobodny odpływ żółci i likwiduje żółtaczkę. Wprowadzenie protezy jest poprzedzone endoskopową sfinkterotomią.
Każde badanie inwazyjne, do którego należy ERCP szczególnie połączone z endoskopowym zabiegiem leczniczym, (sfinkterotomia, usuwanie złogów z dróg żółciowych, wprowadzenie protezy) może być przyczyną powikłań. Częstość powikłań waha się między 2-6%. Jest większa w przypadku wykonywania zabiegów leczniczych. Występujące powikłania związane są ze stosowaniem leków znieczulających, podawaniem środka kontrastowego oraz samą techniką badania.
